Rekenhof onderzocht ondersteuning van basisscholen en secundaire scholen
Het Rekenhof stelde vast dat de financiering van het personeel voor pedagogische en administratieve ondersteuning voldoende transparant is, maar dat het puntensysteem niet steunt op behoeftemetingen en dat de overheid het nog niet evalueerde. Het basisonderwijs ontvangt per leerling aanzienlijk minder ondersteuning dan het secundair onderwijs. De meeste scholen, vooral basisscholen, klagen over de ontoereikende ondersteuning. De invoering van de scholengemeenschappen heeft de samenwerking tussen de scholen op dit punt maar matig verbeterd. De onderwijsadministratie past het puntensysteem rechtmatig toe. Maar de controle op de aanwending van de diverse puntenenveloppen kan beter.
De overheid financiert en subsidieert de pedagogische en administratieve ondersteuning in de basis- en secundaire scholen met puntenenveloppen. Daarmee kunnen de scholen personeel aanstellen. De aan te rekenen punten variëren volgens het bekwaamheidsbewijs of de salarisschaal van het personeelslid. De belangrijkste personeelscategorieën die met puntenenveloppen worden gefinancierd, zijn het beleids- en ondersteunend personeel in het basisonderwijs en het ondersteunend personeel in het secundair onderwijs. Vooral in het secundair onderwijs is de aanstelling van andere personeelscategorieën, zoals onderwijzend personeel, ook mogelijk.
Met de invoering van de puntenenveloppen had de overheid specifieke doelstellingen voor ogen. De omvang van de diverse enveloppen is echter niet onderbouwd. Doorslaggevend was de vrijgekomen budgettaire ruimte of het bestaande personeelskader, niet een behoeftemeting bij de scholen. De puntenwaarden zijn afgestemd op het diploma en de salarisschaal. Doordat de spanning tussen het hoogste en het laagste aantal punten echter groter is dan die tussen de hoogste en laagste salarisschaal, is het voor een school minder aantrekkelijk hoger geschoold personeel aan te stellen. De transparantie van de onderzochte enveloppenfinanciering is voldoende, met uitzondering van de enveloppe administratieve ondersteuning in het basisonderwijs. De overheid heeft de ondersteuning tot nu toe beperkt opgevolgd en geëvalueerd. Ze liet een aantal onderzoeken uitvoeren, echter zonder de intentie de realisatie van de doelstellingen op te volgen en de reële behoeften aan ondersteuning te achterhalen. De overheid ging evenmin na wat de gerealiseerde schaalvoordelen zijn door vorming van scholengemeenschappen.
Ondanks een sterkere stijging in het basisonderwijs krijgt het gewoon secundair onderwijs per leerling nog steeds bijna drie keer zoveel ondersteuning dan het gewoon basisonderwijs. De meerderheid van de bevraagde basisscholen stelt dat ze nog altijd onvoldoende ondersteunend personeel krijgt. Een aantal taken van de directies of leerkrachten zou door het beleids- en ondersteunend personeel kunnen worden verricht. De administratieve medewerkers vervullen hoofdzakelijk uitvoerende administratieve taken. In het secundair onderwijs doet zich een gelijkaardige situatie voor. Ondersteunend personeel wordt weinig aangesproken voor beleidsondersteuning. Vooral leraren krijgen dergelijke taken. Sinds de invoering van het puntensysteem is het aantal personeelsleden met een bachelor- of masterdiploma nauwelijks of niet gestegen. De basisscholen staan positiever tegenover samenwerking in scholengemeenschappen dan secundaire scholen, maar vinden de ondersteuning die de samenwerking oplevert, nog altijd ontoereikend. Hoewel de overheid inspanningen levert voor een vermindering van de administratieve lasten, zijn die zwaar.
De berekening van de puntenenveloppen is zo goed als volledig geautomatiseerd en steunt op betrouwbare databanken, wat de kans op fouten reduceert. De controle op de aanwending van de diverse puntenenveloppen vertoont een aantal zwakheden. Zo is een permanente en automatische toetsing raadzaam in plaats van een periodieke en heeft de administratie geen zicht op de werkelijke besteding van de punten in de scholen. Wel zijn er goede garanties voor een correcte uitbetaling van de salarissen. De minister gaf specifieke verduidelijking bij een aantal punten uit het verslag en becommentarieerde de aanbevelingen. Het verslag geeft volgens hem zicht op een aantal ontwikkelingen en feiten waarmee het beleid terdege rekening moet houden. Het verslag van het Rekenhof aan het Vlaams Parlement Pedagogische en administratieve ondersteuning van basisscholen en secundaire scholen staat integraal op de internetsite van het Rekenhof (www.rekenhof.be).
Labels: basisonderwijs, basisscholen, rekenhof, secundaire scholen
<< Homepage